Algemene referenties om hoaxes, complottheorieën en kwakzalverij te ontkrachten
Op deze pagina verzamelen we een aantal referenties en bronnen, gericht op het ontkrachten van veel voorkomende hoaxes, complottheorieën en kwakzalverij die in tal van vormen telkens opnieuw terugkeren. Bij elke link geven we bondig aan welke hoax er in het desbetreffende artikel wordt ontkracht. Vanzelfsprekend is onderstaand overzicht nooit compleet.
Complottheorieën en kwakzalverij in het algemeen
7 manieren om pseudowetenschap te detecteren:
http://www.relativelyinteresting.com/7-ways-identify-pseudoscience/
10 redenen waarom bogus "geheime kankertherapieën" geen steek houden:
http://hatepseudoscience.com/2015/07/02/10-snags-in-the-hidden-cancer-cure-conspiracy-theory/
10 signalen dat je met kwakzalverij te maken hebt:
6 testen om een complottheorie mee te evalueren:
Drogredenen gebruikt door complotdenkers:
Wat te doen om jezelf te behoeden voor pseudowetenschap en kwakzalverij:
http://lifehacker.com/how-to-quack-proof-yourself-against-pseudoscience-1586708469
Waarom bogus geneeskunde lijkt te werken:
http://www.quackwatch.com/01QuackeryRelatedTopics/altbelief.html
Waarom we toch in dingen geloven die onjuist zijn:
Artsen, wetenschappers en de farmaceutica wil enkel geld verdienen?
http://scienceblogs.com/insolence/2014/07/16/and-they-say-im-in-it-for-the-money/
10 nepargumenten gebruikt in medische kwakzalverij: oude kennis, geen neveneffecten, holistisch, Big Pharma, levenskracht, het is natuurlijk, ... :
http://pauseandconsider.blogspot.fr/2008/04/10-signs-of-medical-quackery.html
Waarom niet elke mening evenwaardig is:
http://theconversation.com/no-youre-not-entitled-to-your-opinion-9978
http://www.houstonpress.com/arts/no-it-s-not-your-opinion-you-re-just-wrong-7611752
Waarom niet elke wetenschappelijke studie evenwaardig is:
Hoe best een hoax te ontkrachten:
http://www.realclearscience.com/blog/2015/01/the_biggest_myth_about_debunking_myths.html
https://theconversation.com/busting-myths-a-practical-guide-to-countering-science-denial-42618
Lijst van nepsites die paranoia/complottheorieën/pseudowetenschap/kwakzalverij verkondigen:
http://dawnsbrain.com/ten-facebook-pages-you-need-to-stop-sharing-from/
http://dawnsbrain.com/ten-facebook-pages-you-need-to-stop-sharing-from-part-2/
Aspartaam
Aspartaam onveilig?
http://www.zoetstoffen.nl/nieuwsbericht/aspartaam-wederom-veilig-bevonden-door-efsa
Aspartaam veroorzaakt kanker?
http://www.cancer.org/cancer/cancercauses/othercarcinogens/athome/aspartame
http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Risk/artificial-sweeteners
Aspartaam veroorzaakt kanker, gewichtstoename, Parkinson, Alzheimer, is gevaarlijk voor zwangere vrouwen?
http://www.news-medical.net/news/20100903/Aspartame-danger-myths.aspx
Meer over aspartaam:
GMO / Genetisch gemanipuleerde organismen / Monsanto
GMO is nog te nieuw en dus riskant, GMO is niet nodig om de wereldbevolking te voeden, GMO veroorzaakt kanker en allergieën, GMO veroorzaakt superinsecten en super-onkruid, GMO is schadelijk voor hulpvaardige insecten, GMO verspreidt naar andere gewassen?
http://www.popsci.com/article/science/core-truths-10-common-gmo-claims-debunked
Gezondheidsrisico's, besmetting van andere gewassen, meer pesticiden, onverwachte bijwerkingen, impact op het milieu, volgens, bijen en vlinders, ... ?
http://theness.com/neurologicablog/index.php/7-propaganda-talking-points-against-gmos/
GMO voeding is gevaarlijk, dient te worden vermeld op het label, ...
Er is onvoldoende onderzoek naar GMO verricht, biovoeding is gezonder want bevat geen pesticiden?
Indische boeren plegen zelfmoord, Monsanto dagvaardt boeren voor besmetting van zaden, ... ?
http://theness.com/neurologicablog/index.php/persistent-anti-gmo-myths/
GMO is slecht want het is niet natuurlijk, werd onvoldoende getest, als consument heb je recht om te weten of een product GMO is?
http://hatepseudoscience.com/2014/07/11/3-arguments-the-anti-gmo-crowd-should-stop-using-2/
Vandana Shiva is een wetenschapper? En ze is tegen GMO, dus GMO is slecht?
http://www.twipscience.org/201485q9h838x9mawvrq8fincfenghry209m/
Greenpeace hangt pseudowetenschap rond GMO aan, beweert dat de veiligheid ervan niet getest is maar vernietigt dan een GMO-veld waar de veiligheid getest wordt:
http://www.biofortified.org/2011/07/greenpeace-destroy-gm-wheat-trial/
Allerhande argumenten over Monsanto:
Meer over GMO:
Superfood
Superfood is gezonder en voorkomt of geneest ziektes?
http://skepp.be/nl/gezondheid/de-cultus-van-superfoods-onzinnig-wondervoeding-bestaat-niet
http://nos.nl/artikel/619629-superfoods-bestaan-helemaal-niet.html
Superfood is gezond want Dr. Oz raadt het aan?
http://www.sciencebasedmedicine.org/a-closer-look-at-dr-ozs-15-superfoods/
Meer over superfood:
https://richarddawkins.net/2014/07/superfoods-or-superfrauds-scientists-are-unimpressed/
http://www.motherjones.com/environment/2013/05/are-superfoods-quinoa-chia-goji-good-for-you
Voeding algemeen
Codex Alimentarius:
http://skepp.be/nl/gezondheid/voeding-dieet/codex-alimentarius-onder-vuur
Detox (ontgiften):
http://www.nature.com/scitable/blog/student-voices/the_great_8220detox8221_deception
https://www.sciencebasedmedicine.org/the-detox-scam-how-to-spot-it-and-how-to-avoid-it/
http://www.theguardian.com/lifeandstyle/2014/dec/05/detox-myth-health-diet-science-ignorance
E-Nummers:
Is biovoeding gezonder en milieuvriendelijker?
https://www.uq.edu.au/news/article/2015/08/organic-not-always-best-choice-you-or-planet
Is biovoeding het hogere prijskaartje waard?
http://www.latimes.com/business/la-fi-lazarus-20150519-column.html?track=lat-pick
Rauwe melk is gezonder dan gepasteuriseerde melk?
Melk drinken is onnodig, onnatuurlijk en ongezond?
http://hatepseudoscience.com/2014/03/27/misinformation_in_anti_milk_propaganda/
Koemelk is niet bedoeld voor mensen maar voor kalfjes, melk veroorzaakt allergieën, astma en eczeem, melk vergroot de kans op kanker, botbreuken, bloedarmoede?
Glutenvrije voeding is gezonder voor je, ook al heb je geen glutenallergie?
http://www.scientificamerican.com/article/most-people-shouldnt-eat-gluten-free/
Glutenallergie bestaat niet:
Een "borrel" kan geen verkoudheid of keelpijn genezen:
http://www.technopolis.be/nl/fiche/hoe-zit-dat/eten-en-drinken/helpt-een-borrel-tegen-verkoudheid/
Knoflook helpt niet tegen problemen met hart- & bloedvaten, cholesterol, geheugen of koude handen en voeten:
http://www.technopolis.be/nl/fiche/hoe-zit-dat/eten-en-drinken/is-knoflook-gezond/
Biologische voeding gezonder, pesticide-vrij en beter voor het milieu?
http://www.realclearscience.com/blog/2014/06/the_biggest_myth_about_organic_farming.html
Suiker is vergif?
Microgolfovens zijn gevaarlijk voor de gezondheid?
http://lifetickler.com/microwave-oven-use-is-scientifically-proven-to-be-safe/
Gezonde voeding is ook dodelijk bij te grote hoeveelheid:
http://gizmodo.com/how-many-x-would-you-need-to-eat-to-die-1684237567
Misleidende en pseudowetenschappelijke voedingsetiketten (natuurlijk, biologisch, geen toegevoegde suikers, hypo-allergenen, chemicaliën-vrij, GGO-vrij, ...)
GMO is niet gevaarlijk, aspartaam veroorzaakt geen kanker, we eten niet allemaal noodzakelijk teveel zout, we moeten niet stoppen met gluten te eten, ...
Lokale voeding beter voor het milieu?
http://www.salon.com/2012/06/16/eating_local_hurts_the_planet/
http://freakonomics.com/2011/11/14/the-inefficiency-of-local-food/
Vegetarische voeding is meer diervriendelijk?
https://theconversation.com/ordering-the-vegetarian-meal-theres-more-animal-blood-on-your-hands-4659
Veganistisch dieet is slechter voor het milieu dan een vegetarisch dieet of dieet met vlees:
http://www.pbs.org/wgbh/nova/next/earth/going-vegan-isnt-actually-th/
Heeft de directeur van Nestlé gezegd dat water geen mensenrecht is?
Homeopathie
Homeopathie werkt?
http://www.quackwatch.org/01QuackeryRelatedTopics/homeo.html
Bewijs voor homeopathie?
http://theness.com/neurologicablog/index.php/the-clinical-evidence-for-homeopathy/
Onderzoek naar homeopathie:
http://gizmodo.com/huge-meta-study-finds-homeopathy-ineffective-in-health-1690747203
Meer over homeopatische pseudowetenschap:
http://guardianlv.com/2014/04/its-official-homeopathy-proven-useless-beyond-placebo-effect/
http://www.theguardian.com/world/2014/apr/08/homeopathy-is-bunk-study-says?CMP=twt_gu
http://pauseandconsider.blogspot.fr/2008/04/10-reasons-why-homeopathy-is-stupid.html
http://skepp.be/nl/gezondheid/het-bewijs-homeopathie-werkt-voor-geen-meter
Kanker
Alternatieve methoden helpen bij kankerbehandeling?
Kanker is een moderne ziekte, is een schimmel, wordt veroorzaakt door zuren (acids), kan worden voorkomen door superfood, kan worden genezen door een miraculeuze behandeling (die wordt onderdrukt door "Big Pharma"), ... ?
Biologische voeding als wondermiddel tegen kanker?
http://skepp.be/nl/gezondheid/voeding-dieet/bio-geen-wondermiddel-tegen-kanker
Cannabis geneest kanker?
Borstkanker veroorzaakt door anti-transpiranten?
Kanker veroorzaakt door deodorants?
Citroen geneest kanker?
Reiki en andere placebo's genezen kanker?
http://www.theguardian.com/science/blog/2011/oct/11/placebos-reiki-cancer-patients-harm
Fluoride in water veroorzaakt kanker?
http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Risk/fluoridated-water
Kankerpatiënten die alternatieve geneeskunde gebruiken leven doorgaans niet langer, maar sterven zelfs sneller:
http://edzardernst.com/2013/04/cancer-patients-who-use-alternative-medicine-die-sooner/
Vaccinaties
Griepvaccins zijn dodelijk, geven je de griep, verlagen je immuniteit, maken het griepvirus sterker, ... ?
http://io9.com/every-single-flu-vaccine-myth-debunked-1648554144
Griepvaccins werken niet, zijn gevaarlijk, bevatten kwik en antivries, veroorzaken Alzheimer, ... ?
http://www.redwineandapplesauce.com/2014/10/10/33-flu-vaccine-myths/
Vaccins zijn slecht voor het imuunsysteem, meer mensen sterven van vaccins dan van de mazelen, het gevaar van vaccins is bewezen, gevaccineerde mensen kunnen mazelen verspreiden, vaccins veroorzaken autisme?
http://www.nbcnews.com/storyline/measles-outbreak/7-vaccine-myths-debunked-doctors-n303211
Vaccins veroorzaken autisme, zijn niet nodig omdat de mazelen uitgeroeid zijn, meer gevaccineerde mensen worden ziek dan niet-gevaccineerde mensen, vaccinaties bevatten gifstoffen, vaccinaties tasten het immuunsysteem van kinderen aan?
http://theconversation.com/six-myths-about-vaccination-and-why-theyre-wrong-13556
Link tussen autisme en vaccins?
Link tussen vaccins en homoseksualiteit?
Bekende mensen die antivax-pseudowetenschap aanhangen:
http://jezebel.com/heres-a-fairly-comprehensive-list-of-anti-vaccination-c-1714760128
Meer over vaccinaties:
Ziektes & aandoeningen algemeen
ALS wordt veroorzaakt door Lyme en andere infecties, ALS verstoort enkel motorische activiteiten, ALS komt enkel voor bij oude mensen, ALS wordt veroorzaakt door te sporten, bedrijven hebben geen interesse in een geneesmiddel tegen ALS?
Chronische ziekte van Lyme bestaat niet:
http://www.minnesotamedicine.com/Past-Issues/Past-Issues-2008/July-2008/Clinical-Kemperman-July-2008
Immuunsysteem verhogen met "natuurlijke middelen"?
De meeste toepassingen van medicinale cannabis zijn te ontoereikend om te worden goedgekeurd door de FDA:
http://www.latimes.com/science/sciencenow/la-sci-sn-medical-marijuana-review-20150623-story.html
E-nummers, bewaarmiddelen, chemicalië en fast food, veroorzaken allergieën, elke volgende allergische reactie is erger dan de vorige, allergieën kunnen beter met natuurlijke middelen worden behandeld, immuniseren veroorzaakt allergieën, hypoallergeen is vrij van allergische stoffen, we zijn te hygiënisch?
http://www.buzzfeed.com/senseaboutscience/8-allergy-myths-busted-qgrx
Lokale honing is geen remedie tegen hooikoorts:
http://blogs.telegraph.co.uk/technology/iandouglas/100002768/why-honey-is-not-a-cure-for-hay-fever/
Kristallen werken niet om ziektes te genezen:
https://sciencebasedlife.wordpress.com/2011/09/05/crystal-healing-magic-cures-or-just-rocks/
Alternatieve & natuurlijke geneeskunde
Alternatieve geneesmiddelen: homeopathie, herbalisme, acupunctuur, chiropractie, reflexologie, ... ?
Natuurlijke geneeskunde werkt?
http://skepticwars.blogspot.be/2014/04/warning-natural-medicine-is-often-code.html
Alternatieve methoden genezen autisme?
http://www.fda.gov/ForConsumers/ConsumerUpdates/ucm394757.htm
Acupunctuur:
http://www.sciencebasedmedicine.org/acupuncture-doesnt-work/
http://www.sciencebasedmedicine.org/more-acupuncture-misrepresentation/
http://edzardernst.com/2014/10/more-evidence-to-show-that-acupuncture-is-a-theatrical-placebo/
Bachbloemsems:
http://www.nightingale-collaboration.org/news/157-bach-flower-remedies-foods-not-medicines.html
Chiropractie:
Alles wat chemisch is is slecht, en alles wat natuurlijk is is goed?
http://www.senseaboutscience.org/pages/making-sense-of-chemical-stories.html
"Ik heb er niets bij te verliezen om deze behandeling te proberen"?
http://www.senseaboutscience.org/pages/ive-got-nothing-to-lose.html
Technologie
Contactloos betalen laat criminelen toe om via mobiele apparaten geld van je rekening te halen?
http://www.thatsnonsense.com/can-criminals-press-a-contactless-pos-device-to-your-wallet/
http://www.betaalvereniging.nl/nieuws/contactloos-betalen-veilig/
http://www.betaalvereniging.nl/nieuws/contactloos-betalen-is-veilig-makkelijk-en-snel/
http://www.betaalvereniging.nl/nieuws/contactloos-betalen-veilig-2/
Pseudowetenschappelijke apparatuur:
Alternatieve energie (windmolens, zonnepanelen) onvoldoende om de nodige energie op te wekken, kernenergie is de beste en meest milieuvriendelijke oplossing:
http://www.demorgen.be/opinie/drie-lastige-waarheden-voor-klimaatactivisten-bbdd2f75/
9 misvattingen over drones:
http://gizmodo.com/9-misconceptions-about-drones-that-engineers-wish-youd-1709827612
Andere
Ebola is hoogst besmettelijk, je kan besmet geraken van iemand die er gezond uitziet, Ebola is de grootste ramp in de wereld?
Kwantumfysica (quantum physics) bewijst dat we realiteit met onze geest of gedachten creëren?
Je gebruikt niet "slechts 10%" van je hersenen, maar wel degelijk je volledige hersenmassa:
http://www.scientificamerican.com/article/do-people-only-use-10-percent-of-their-brains/
"Dokters willen alleen maar geld verdienen"?
http://www.sciencebasedmedicine.org/doctors-are-not-only-out-to-make-money/
PETA omarmt pseudowetenschap rond autisme:
http://www.sciencebasedmedicine.org/peta-embraces-autism-pseudoscience/
Yoga, tarot en ouija boards zijn geen eeuwenoude tradities maar moderne uitvindingen:
http://www.cracked.com/article_19283_7-ancient-forms-mysticism-that-are-recent-inventions.html
Wichelroedes werken niet:
http://www.technopolis.be/nl/fiche/hoe-zit-dat/huis-en-tuin/werken-wichelroedes-echt/
Astrologie werkt niet:
http://pauseandconsider.blogspot.fr/2008/04/10-reasons-why-astrology-is-stupid.html
De maan heeft geen invloed op jezelf, op maanstonden, op het weer, en er worden niet meer kinderen geboren bij volle maan:
Planten zijn in de meeste gevallen niet "gezonder" voor ons, maar zelfs giftig:
http://www.technopolis.be/nl/fiche/hoe-zit-dat/dieren-en-planten/kan-je-ziek-worden-van-planten/
Planten hebben wel een geheugen, maar ertegen praten of muziek afspelen heeft geen enkele invloed:
http://www.technopolis.be/nl/fiche/hoe-zit-dat/dieren-en-planten/hebben-planten-een-geheugen/
Ecodorpjes ("ecovillages") zijn niet vanzelfsprekend beter voor het milieu:
Je gebruikt niet slechts 10% van je hersenen, er is geen "dark side of the moon", de maan heeft geen invloed op ons gedrag, suiker maakt kinderen niet hyperactief, bliksem kan wel twee keer op dezelfde plaats inslaan, een muntstuk laten vallen van een hoog gebouw zal niemand doden, haar en vingernagels blijven niet groeien na overlijden, je vingers kraken veroorzaakt geen artrose, kauwgom heeft geen 7 jaar nodig om te verteren, en antibiotica kan geen virussen doden.
http://www.iflscience.com/health-and-medicine/common-science-myths-most-people-believe
Steinerscholen:
http://www.quackometer.net/blog/2012/11/steiner-schools-an-alternative-to-education.html
10 filmmythes:
http://all-that-is-interesting.com/10-movie-myths-probably-believe
De stelling "meer wapens, minder geweld" is onjuist, meer wapens veroorzaken meer wapengeweld:
http://news.stanford.edu/news/2014/november/donohue-guns-study-111414.html
De mythe van de Scandinavische utopie:
http://www.theguardian.com/world/2014/jan/27/scandinavian-miracle-brutal-truth-denmark-norway-sweden
http://nypost.com/2015/01/11/sorry-liberals-scandinavian-countries-arent-utopias/
8 misvattingen over "rijke mensen":
http://www.businessinsider.com/common-myths-about-rich-people-2015-6?IR=T
Een hoax delen "want je weet maar nooit" of "in geval van" is nooit gerechtvaardigd:
Skepticisme is niet hetzelfde als zomaar alles in vraag te stellen:
Waarom wetenschap geloven in plaats van andere informatie:
Mini-gids voor wetenschappelijk denken:
http://www.math.nus.edu.sg/~freshmen_sem/ScientificThinking.pdf
Hoe argumenteren in een discussie op het internet:
http://www.rationalityunleashed.net/5-internet-argumentation-tips/
Drogredenen herkennen om complottheorieën te ontkrachten: