HOAX: Teek verwijderen met vloeibare zeep of katoenen prop

De Hoax-Wijzer | 16/03/2013 | Update: 22/06/2015

Reeds geruime tijd circuleert een tekst met zogenaamde instructies omtrent het verwijderen van een teek met vloeibare zeep en/of een katoenen prop. Deze methode wordt echter niet aangeraden door artsen, en het delen van deze hoax kan bovendien erg nare gevolgen hebben. De toepassing van de methode kan immers mogelijk leiden tot een besmetting met de ziekte van lyme.

De tekst met de vloeibare zeep doet reeds sinds 2006 de ronde in het Engels, maar sinds 2012 stak ook in een Nederlandstalige versie de kop op. Op Facebook werd het hoaxbericht geplaatst in maart 2013, en sindsdien is het reeds meer dan 180.000 keer gedeeld. Het bericht luidt als volgt:

Teek Verwijdering

Een verpleegster ontdekte een veilige, gemakkelijke manier om teken te verwijderen, waardoor ze automatisch terugtrekken als je haar

eenvoudige instructies volgt. Lees dit, het zou kunnen je redden van een aantal grote problemen.

Teek Verwijdering:

De lente is er weer en de teken zullen binnenkort hun hoofd laten zien.

Hier is een goede manier om ze allemaal van je af te krijgen, van jezelf, je kinderen, of je huisdieren. Probeer het eens.

Gelieve door te sturen naar iedereen met kinderen, jagers of honden; of iedereen die buiten stapt in de zomer!

Een School verpleegster heeft de info hieronder geschreven - goed genoeg om te delen - en het werkt echt!

"Ik had een kinderarts die mij vertelde wat zij gelooft dat de beste manier is om een teek te verwijderen.

Dit is geweldig, want het werkt op die plaatsen waar het soms moeilijk is om aan te komen met

een pincet: tussen de tenen, in het midden van een hoofd vol donker haar, etc. "

"Breng een klodder vloeibare zeep aan op een prop watten.

Bedek de teek met de zeep -doordrenkte prop watten en dep het een paar seconden (15-20),

de teek zal zich spontaan losmaken en zichzelf vasthouden aan de watten wanneer u de prop weg neemt.

Deze techniek heeft gewerkt elke keer als ik heb het gebruikt (en dat was vaak),

en het is veel minder traumatisch voor de patiënt en makkelijker voor mezelf .. "

"Tenzij iemand allergisch is voor zeep, zie ik niet in dat deze techniek schadelijk zou zijn op enigerlei wijze.

Zelfs de vrouw van mijn mijn arts belde mij voor advies omdat ze een teek op haar rug had die ze niet kon bereiken met een pincet.

Ze gebruikte deze methode en meteen belde me terug om te zeggen, dat het werkte!

Geef dit door aan iedereen die behoefte heeft aan deze handige tip.

- http://www.sun-gazing.com/must-learn-simple-tick-removal-trick-go-outside-summer/ [bron van de hoax]

- http://theshrug.net/you-have-to-learn-this-tick-removal-trick-before-you-go-camping/ [bron van de hoax]

- https://www.youtube.com/watch?v=M8d5XROmp8o [bron van de hoax]

Varianten van deze hoax beweren dat je een teek kan verwijderen met een katoenen prop die een beetje vochtig is gemaakt met water. Hiermee zou je de teek dan moeten ronddraaien, en na een vijftal rondjes zou de teek zijn grip dan moeten lossen en kunnen worden verwijderd, zo beweren sommige Youtube videos, alsook op websites zoals The Shrug en Sun Gazing (die laatste publiceert tevens andere hoaxes zoals de onbetrouwbare methode van de zwangerschapstest om teelbalkanker op te sporen). Het spreekt voor zich dat de informatie op zulke websites niet betrouwbaar is en dat de verdere verspreiding ervan best volledig kan worden vermeden.

De circulerende tekst over het gebruik van zeep geeft aan dat een "schoolverpleegster" deze methode aanraadt, om het bericht zo meer legitiem te laten lijken. Sommige versies van deze hoax gaan nog verder, en stellen voor om nagellak op de teek te smeren of deze zelfs weg te branden, maar deze methoden worden absoluut niet aangeraden door artsen. Het is tevens nooit een goed idee om medisch advies te volgen dat wordt verspreid via een kettingmail of sociale netwerken. Het oplopen van een teek mag bovendien niet worden onderschat omwille van de potentiële gevolgen. De meeste experten adviseren om teken zo snel mogelijk te verwijderen met een pincet of tekentang, en niet gebruik te maken van andere "folkloristische" methoden zoals bv. water en zeep. Dit wordt gemeld door officiële instanties zoals CDC (Center for Disease Control and Prevention), FDA (Food and Drugs Administration), Medline Plus, CM (Christelijke Mutualiteiten) en het RIVM.

Gedetailleerde onderzoeken van Dr. Glen R. Needham hebben uitgewezen dat de meeste populaire folkloristische methoden om een teek te verwijderen niet werken. Het gebruik van chemische producten is niet efficiënt, omdat teken een hele lage ademhalingsfrequentie hebben (ze ademen slechts 3 tot 15 keer per uur). Het chemische product (zoals zeep, alcohol, olie, nagellak, vaseline, ...) heeft dus een hele lange tijd nodig om de teek te bedwelmen of te doden. Tevens verhoogt dit het risico dat de teek geïrriteerd geraakt, en hierdoor extra speeksel produceert of de maaginhoud opbraakt. Hoe langer het duurt voordat de teek sterft of bedwelmd geraakt, hoe meer tijd hij heeft om dit te doen en dus hoe groter het risico hierop. Dit komt dan in je lichaam terecht, omdat een teek zijn hoofd in je lichaam steekt om zich zo te kunnen voeden en op dezelfde wijze ook andere vochten kan lozen. Het gevolg hiervan is dat hij mogelijk ook ziekteverwekkers in je lichaam loost, met als grootste risico dat je besmet geraakt met de ziekte van lyme.

Het meest effectieve methode om een teek te verwijderen is nog steeds via een pincet, zonder de teek te draaien of erin te knijpen. Gebruik zeker ook niet je blote handen om de teek te verwijderen. Meer instructies vind je op Lymenet en andere bronvermeldingen die we hieronder opgeven. Bij eventuele twijfel of complicaties, aarzel nooit om een bevoegde arts te contacteren. Indien je de teek zelf hebt verwijderd, gooi hem dan niet weg; indien je toch besmet geraakt bent met een ziekteverwekker kan het mogelijk helpen bij het identificeren van de ziekte. Doe de teek in een gesloten plastic zakje, plaats hem in de diepvries, en schrijf de datum van verwijdering op. Indien je hem toch niet wil bijhouden, verpletter hem dan (terwijl de teek in een papieren zakdoekje zit) zodat hij niet opnieuw iemand kan bijten, en gooi hem met het papieren zakdoekje weg in de vuilnisbak of het toilet.

CONCLUSIE

Het wordt sterk afgeraden om een teek te verwijderen volgens de methode beschreven in de circulerende tekst. Zelfs indien de methode met vloeibare zeep zou werken, zijn er twee belangrijke redenen om dit niet toe te passen:

1. De methode is veelal trager en minder effectief dan het aangeraden gebruik van een pincet

2. De methode verhoogt de kans dat de teek ziektes zal overdragen via microben

Wanneer een teek wordt geïrriteerd, hetzij door vloeibare zeep of andere middelen, verhoogt de kans dat deze extra speeksel produceert, of de maaginhoud opbraakt, en aldus ziekteverwekkers in je lichaam loost. Deze ziekteverwekkers kunnen o.a. de ziekte van lyme veroorzaken. Het betreft hier dan ook een hoax die potentieel ernstige gevolgen kan hebben.

Bronnen: