HOAX: Er rijdt in het dorp een wit busje - in Nieuwerkerk Aan Den IJssel

De circulerende waarschuwing beweert dat buitenlandse mannen zouden rondrijden in een witte bestelwagen, op zoek naar meisjes die met de fiets onderweg zijn. Ze zouden het meisje vervolgens vragen of ze haar naar huis moeten brengen, in een poging om haar zo te ontvoeren. Het gaat echter om een heel onduidelijk en vaag bericht: "het dorp" kan immers eender welk dorp zijn, "een wit busje" kan eender welke witte bestelwagen zijn, en "drie buitenlandse mannen" kan ook eender wie zijn.

Er doen echter verschillende versies van het verhaal de ronde op Facebook. In één versie zou "het dorp" meer specifiek verwijzen naar Nieuwerkerk aan den IJssel, en andere keren zou het dan weer gebeurd zijn in Moordrecht, Oudewater, Sassenheim, Gouda of Zoetermeer. Op geen van deze plaatsen heeft zich echter zulk incident afgespeeld, waaruit blijkt dat het hier gaat om een hoax.

De oorsprong van het verhaal ligt echter in geen van hierboven vernoemde plaatsen, maar wel in Egmond aan Zee nabij Alkmaar. Op 10 maart 2014 plaatste een inwoner van die plaats het oorspronkelijke bericht op Facebook, maar dan zonder specifieke vermelding van de naam van "het dorp"; dat kon enkel afgeleid worden van de openbare informatie op haar Facebook profiel. Alle andere plaatsnamen werden nadien pas toegevoegd, en dit zonder gegronde reden of aanwijzing. In het geval van Egmond aan Zee zou het echter mogelijk wél om een waargebeurd verhaal kunnen gaan. De vrouw heeft het incident naar eigen zeggen de volgende dag gemeld aan de politie, en op 11 maart 2014 liet wijkagent Bauke van Dijk weten via zijn Twitterpagina dat de politie de zaak onderzoekt:

Op een gegeven moment circuleerde er ook het kenteken van een bestelwagen, maar de politie liet op 13 maart 2014 weten dat dit voertuig vooralsnog niets met het voorval te maken heeft:

Uit het onderzoek is inmiddels gebleken dat het wellicht om een "grappige" bestuurder ging, en niet om een ernstig geval van poging tot ontvoering:

Het ziet er naar uit dat het hier om een situatie gaat waarbij voorbarige conclusies werden getrokken gebaseerd op angst- en paniekemoties. Bovendien gaat het hier om een eenmalig incident, en zijn er geen gevallen bekend waarbij effectieve ontvoeringen hebben plaats gevonden op deze manier. Niettemin zorgde het nepbericht ervoor dat zelfs in een aantal scholen alarm werd geslagen. Zo naam ook het Jac. P. Thijsse College in Castricum het zekere voor het onzekere door aan de vooravond van een schoolfeest een brief te sturen naar alle ouders. Als gevolg hiervan begon de bewering te circuleren dat die zogenaamde kinderlokker nu ook in Castricum actief was. Het circulerende bericht verspreidt dan ook slechts onnodige onrust, wat tot gevolg kan hebben dat ernstige waarschuwingen in de toekomst onvoldoende aandacht zullen krijgen.

De politie meldt ook dat een witte bestelwagen zowat de meest verkochte bedrijfswagen in Nederland is, maar dat niet elke witte bestelwagen vanzelfsprekend verdacht is. Hetzelfde geldt uiteraard ook voor de zogenaamde "buitenlandse" bestuurders. Ongegronde veronderstellingen en onrust zijn wel vaker de oorzaak van hoaxes omtrent pedofielen of ontvoeringen van honden. Zo circuleerde er geruime tijd het kenteken van een blauw busje van zogenaamde kinderlokkers, dat in feite tot onschuldige mensen toebehoorde. In andere gevallen ging het dan weer om een witte bestelbus van kinderlokkers in Assendelft en Krommenie, of om een witgrijze bestelwagen waarmee men Berner Sennen honden zou ontvoeren. In sommige gevallen circuleert er zelfs een foto van een witte bestelwagen, waarvan de bestuurders honden zouden ontvoeren om in te zetten voor hondengevechten, terwijl die foto absoluut niets met honden en ontvoeringen te maken heeft.

Niettemin is het altijd aangewezen om waakzaam te zijn met kinderen, en om je kinderen steeds goed duidelijk te maken dat ze nooit mogen meegaan met vreemde mensen, of ingaan op verzoeken van mensen die ze niet kennen. Indien er alsnog een verdacht incident zou gebeuren, meld dit dan steeds aan de politie en laat hen het nodige onderzoek hiernaar verrichten. Plaats geen vage waarschuwingen of oproepen op Facebook of elders op het internet, en maak geen veronderstellingen zolang er geen zekerheid of sluitend bewijs voorhanden is.

Bronnen:

- http://www.facebook.com/photo.php?fbid=291084207706590 (de bron van de hoax)

- http://omroepzuidplas.nl/artikel/2014/3/14/waarschuwingen-facebook-leiden-eigen-leven

- http://www.facebook.com/renate.huiberts/posts/605316376222814

- http://www.facebook.com/renate.huiberts/posts/605697972851321

- https://twitter.com/POL_BaukevDijk/status/443365346213638144

- https://twitter.com/POL_BaukevDijk/status/444191495214870528

- https://twitter.com/POL_BaukevDijk/status/444427816759988224

- https://twitter.com/POL_BaukevDijk/status/444192636497588226

- http://www.dichtbij.nl/groot-alkmaar/112/artikel/3425041/meisje-aangesproken-door-verdachte-types-in-witte-bus.aspx

- http://www.noordhollandsdagblad.nl/stadstreek/kennemerland/article27019436.ece/Hoax-over-witte-busje-houdt-politie-bezig