FRAUDE: Timeshare vakanties

Post date: Nov 18, 2013 2:51:53 PM

Vaak gebeurt het dat mensen op vakantie worden aangesproken op straat, en het aanbod voorgeschoteld krijgen om hun volgende vakantie véél goedkoper te boeken, of zelfs gratis te winnen, zolang je maar snel beslist en er liefst zo weinig mogelijk bij nadenkt. Maar zoals steeds geldt het volgende: als iets te mooi klinkt om waar te zijn, is het meestal ook zo. In realiteit gaat het vaak om het "timeshare" concept van vakanties, die je uiteindelijk vaak nét duurder komen te staan dan een vakantie geboekt op conventionele wijze. WAT IS TIMESHARE? In principe gaat het om een concept waarbij, zoals de benaming doet vermoeden, je gedurende een beperkte tijd "deelt" in een eigendom van een vakantiewoning. Vaak zijn dit appartementen (veelal in Mediterraanse landen zoals Spanje, Griekenland en Turkije, maar het concept is ook populair in o.a. de VS en Mexico), maar soms ook bungalows of luxe zeiljachten. Het komt er dus op neer dat je het eigenaarschap van een vakantiewoning deelt met een aantal andere mensen, om zo de kosten te verspreiden aangezien je zelf ook enkel tijdens je eigen vakantie tijd in die woning doorbrengt. De periode die je wil doorbrengen in deze vakantiewoning (bv. eerste twee weken van juli) worden dan vaak ook contractueel vastgelegd. Op zich lijkt dit een interessant concept te zijn, en wekt het de indruk dat deze oplossing goedkoper is dan jaarlijks een vakantie boeken op conventionele wijze, maar schijn bedriegt. Vaak gaat het hier om oneerlijke praktijken die de vakantieganger net heel wat meer geld kan kosten in plaats van besparen. Het Europese Consumer Centre (ECC) en de Britse Office of Fair Trading (OFT) waarschuwden in het verleden dan ook reeds om je niet te laten beetnemen door wat eigenlijk niet anders kan worden omschreven als "oplichtingspraktijken".

DE HOAX-WIJZER OP SPEURTOCHT IN GRIEKENLAND

In september 2012 ging de Hoax-Wijzer (in principe nog voordat de Hoax-Wijzer was opgericht, maar dit incident heeft mee geleid tot het besluit van deze oprichting) met vakantie op Kreta. Hier kwamen we in aanraking met een aanbod van timeshare vakanties, en gingen we mee in het verhaal om te ontdekken hoe het in z'n werk gaat. Natuurlijk hebben we wel afgehaakt vanaf het moment dat er om geld of een handtekening gevraagd werd.

In het stadje Rethymnon werden we aangesproken door een man die ons gratis "scratch cards" in onze handen duwde. Je kon er mooie prijzen mee winnen... gaande van een eenvoudige t-shirt tot een MP3 speler, en zelfs een gratis vakantie! En warempel, bij het krassen hadden we toch wel één van de hoofdprijzen gewonnen! Welke prijs precies? Dat mochten we nog niet weten, daarvoor moesten we in een (gratis) taxi stappen die ons naar het "Leoniki Residence" bracht en waar we eerst 90 minuten moesten luisteren naar een verkooppraatje. Zonder dat we het merkten werden de kraskaartjes terug uit onze handen gehaald, en na korte tijd bevonden we ons dan in het Leoniki Residence, waar we een gratis drankje aangeboden kregen terwijl we wachtten op een Nederlandstalig persoon die ons te woord zou staan. We waren echter niet de enige die zaten te wachten, blijkbaar hadden wel érg veel mensen toevallig een grote prijs gewonnen met een "scratch card".

Het zogenaamde verkooppraatje van 90 minuten heeft uiteindelijk twee uur van onze kostbare tijd in beslag genomen, maar niettemin was het een bijzonder leerrijke ervaring. Een Nederlander stond ons te woord, en stelde zich voor als vertegenwoordiger van de firma "RCI - Aegean Blue". Reeds vanaf het begin legde hij herhaaldelijk de nadruk op het feit dat ze géén timeshare-bedrijf zijn, maar dat ze wel héél betrouwbaar zijn omdat ze samenwerken met Sheraton en andere bekende (maar nooit vernoemde) hotelketens.

Zonder ook maar enigszins bedragen te vermelden, bood hij vakanties aan op basis van weekeenheden (net zoals bij timeshare) en dit aan een vaste prijs. Deze prijs zou onveranderd blijven, ongeacht wanneer je op reis wil gaan (dus ook in het hoogseizoen), en ongeacht met hoeveel mensen je gaat... of het er nu twee of twaalf zijn. En dat zou bovendien goedkoper moeten zijn dan onze huidige vakantie. Maar er zitten natuurlijk een aantal addertjes onder het gras, waaruit blijkt dat de prijsvergelijking met onze hotelvakantie niet opgaat.

Het gaat hier niet om een hotel, wel om een appartement. Ontbijt en avondeten, of eventuele all-in, zijn dus niet inbegrepen en komen bovenop de kost. Ook de reiskosten (bv. vlucht, vervoer van luchthaven naar verblijfplaats en terug, reisverzekeringen, ...) zijn niet inbegrepen, terwijl het hier wel doorslaggevend kan zijn wanneer je slechts met twee of net met twaalf mensen op reis gaat. Als je de prijs dan zou vergelijken met een conventioneel geboekte vakantie zonder vlucht en maaltijden, zou die laatste wellicht in bijna alle gevallen nog steeds veel goedkoper uitkomen.

De interne alarmbel ging helemaal rinkelen wanneer de RCI vertegenwoordiger beweerde dat je rechtstreeks via RCI ook vluchten kan boeken voor slechts 100 à 200 euro per persoon, ongeacht waar in de wereld je naartoe vliegt, met de mogelijk om zelf de dag én het tijdstip te kiezen waarop je wil vliegen! En dit nadat hij nochtans eerst Ryanair had aangeraden vanwege hun goedkope prijzen, waarom je potentiële klant eerst naar de concurrentie sturen als je ook eigen vluchten aanbiedt?

Het volgende addertje was dat, om te kunnen profiteren van dit "fantastisch aanbod", je sowieso het startpakket moest nemen van 5 weken, al werd ook hier geen prijs bij vermeld. Vervolgens werden we begeleid naar een appartement dat overduidelijk enkel en alleen was ingericht om te tonen aan potentiële klanten. En pas dan kregen we eindelijk enige prijsindicatie te horen: 3000 euro, voor 3 weken. Hoezo, het startpakket was toch minstens 5 weken? Op zich klinkt de prijs natuurlijk mooi, maar daar zitten de kostprijs van de vlucht, de maaltijden, verzekeringen en wellicht nog een aantal verdoken kosten, aldus niet mee ingerekend. Wanneer we vervolgens negatief reageerden op het voorstel, was het verkooppraatje heel abrupt afgelopen, en restte ons enkel nog te wachten op welke "prijs" we nu eigenlijk gewonnen hadden.

De prijs was een vakantie van 7 dagen voor 4 personen. Maar ook hier zaten addertjes onder het gras: de prijs was enkel voor een kamer, dus alweer niet voor maaltijden en vlucht, en daarbovenop kwam nog een "administratieve kost" van 99 euro. Voor iets dat we gratis gewonnen hadden? Het spreekt voor zich dat we niet op het aanbod zijn ingegaan, en hebben sindsdien nooit meer wat van RCI en Aegean Blue gehoord.

Bij deze een overzicht van een aantal punten die we hebben opgemerkt tijdens dit gesprek:

- Reeds vanaf het begin stelde de verkoper enkele "algemene" vragen, zoals de prijs die we betaald hadden voor onze huidige vakantie. Zo kon hij snel te weten komen hoe zijn potentiële klanten het best in de val te lokken (door bv. een gelijkaardige prijs aan te bieden voor wat een betere vakantie zou moeten zijn)

- Hij herhaalde zichzelf enorm vaak, zoals "wij zijn geen timeshare en wij zijn betrouwbaar want anders zou Sheraton niet in zee gaan met ons". Het leek wel een mantra. Iemand die herhaaldelijk moet vertellen dat hij betrouwbaar is, verbergt vaak het feit dat hij juist niet betrouwbaar is.

- Hij gooide het vaak over de "persoonlijke" boeg en probeerde sympathie op te wekken door foto's van zijn dochters te tonen, en verhalen van zijn vakantie te vertellen (zo stond hij oog in oog met een everzwijn in zijn Amerikaanse bungalow?).

- Er werden nooit prijzen uitgesproken, tot pas helemaal op het einde van het gesprek en nadat een "voorbeeldkamer" werd getoond die de beloofde kwaliteit moet illustreren.

- De uitleg zit vol tegenstrijdigheden: eerst een vlucht aanraden by Ryanair, om daarna te zeggen dat RCI zelf ook goedkope vluchten aanbiedt, waarmee je klaarblijkelijk zelf kan kiezen wanneer je betreft, tot op dag en uur precies.

Helaas zijn er ongetwijfeld heel wat mensen die zich volledig laten inpalmen door dit soort verkooppraatjes, en zonder nadenken een handtekening plaatsen onder een contract en een voorschot (of soms zelfs het volledige bedrag) overmaken. Het internet staat vol met klachten van mensen die de dupe geworden zijn van de timeshare-fraude, en allemaal hun (veelal vergelijkbare) verhaal doen.

OFFICIËLE WAARSCHUWINGEN

Oplichtingspraktijken met timeshare-vakanties vinden helaas al verschillende jaren op grote schaal plaats, en schijnen maar niet volledig de kop te kunnen worden ingedrukt. De ervaring die de Hoax-Wijzer had met RCI Aegean Blue is dan ook geen alleenstaand geval, en de European Consumer Centre (ECC) waarschuwt op hun website voor de "misleidende en agressieve praktijken" die klanten van Aegean Blue Vacations duur kunnen komen te staan.

ECC meldt dat deze organisatie voorheen bekend was als "Club Greece", en bij het veranderen van hun naam dezelfde praktijken gewoon verder zetten. Op hun website kan je ook een waargebeurd verhaal lezen dat bijzonder veel gelijkenissen toont met onze eigen ervaringen, behalve dan dat het slachtoffer wel degelijk getekend en betaald heeft. Het ging hier om een pakket van 6 weken voor maar liefst 4290 €. ECC gaf hierbij volgende raadgeving:

Contracten die o.b.v. dergelijke praktijken gesloten worden, kunnen geannuleerd worden. Daarom adviseerden we mevrouw S. een aangetekende brief te zenden naar Club Greece waarin zij om een annulatie van het contract en een terugbetaling van het voorschot verzoekt. Bovendien is het in dergelijke gevallen aangewezen de kredietkaartuitgever te contacteren. Deze laatste kan immers, onder bepaalde voorwaarden, de geldtransactie tegenhouden.

Ook de Belgische Federale Overheidsdienst van Economie waarschuwt op hun website voor oplichting met timeshare-vakanties.

In februari 2006 heeft de Belgische Test-Aankoop, samen met drie andere Europese consumentenverenigingen (OCU in Spanje, Altro Consumo in Italië en de Consumentenbond in Nederland), een rechtzaak gewonnen tegen de Spaanse overheid. Deze laatste had immers onvoldoende werk gemaakt van het invoeren van een EU-richtlijn die de consument een betere bescherming biedt. Het gaat hier om een periode van bedenktijd en het verbod om een voorschot te vragen. Spanje was hier in 2002 reeds voor veroordeeld, maar was ook dan traag in het toepassen van de uitvoering van het vonnis.

De Europese Commissie is vervolgens ook meer werk beginnen maken van het dichten van gaten in de Europese wetgeving, zodat timeshare-bedrijven de regelgeving niet langer zouden kunnen blijven omzeilen. Zo hebben dertien Europese landen, waaronder ook België, afgesproken om nauwer samen te werken in de bestrijding van timeshare-fraude. Met de steun van Europol werd ook een campagne gelanceerd om vakantiegangers te sensibiliseren voor dit probleem.

De Britse OFT (Office of Fair Trading) heeft in het verleden al regelmatig gewaarschuwd voor fraude met "holiday clubs" (een andere naam voor hetzelfde, om zo de timeshare-wetgeving te omzeilen), en in 2002 lanceerden ze een onderzoek naar zulke praktijken. Zij waarschuwen vooral voor aanbiedingen van voordelige vakanties die zogenaamd werden afgesplitst van "package deals", iets wat ook in het gesprek met RCI Aegean Blue aan bod kwam. De vertegenwoordiger vertelde ons immers dat de voordelige prijzen mogelijk waren omdat ze sowieso vakantiewoningen voor langere periodes huurden aan aldus goedkopere tarieven, om deze dan door te verhuren aan zogenaamd even voordelige prijzen.

Ook de OFT maakt melding van de zogenaamde "scratch cards" (of soms telefoonoproepen) waarbij nietsvermoedende vakantiegangers plots een mooie prijs zouden winnen op voorwaarde dat ze naar een lange presentatie luisteren. Uiteindelijk blijken klanten geen waar te krijgen voor hun geld, of blijkt de accommodatie niet aan de voorafgaande beschrijving te voldoen. In bepaalde gevallen moeten klanten zelfs betalen om toegang te krijgen tot een website met voordelige vakantie-aanbiedingen, waarbij dan achteraf blijkt dat de vooropgestelde aanbiedingen niet aan de verwachtingen voldoen.

Jetair en Sunjets.be maakte in hun infoboekje voor reizigers naar Kreta (editie uitgegeven in juli 2013) ook melding van de waarschuwing voor Timesharing, die luidt als volgt:

Timesharing

Wees op uw hoede als men u op straat zegt dat u de gelukkige winnaar bent van een waardevol cadeau b.v. een camera, een reis,... Wij raden u aan hier niet op in te gaan, u zult zo veel tijd en geld besparen.

ANDERE VOORBEELDEN

Naast RCI - Aegean Blue Vacations zijn natuurlijk ook nog andere malafide bedrijven actief in te timeshare-sector. Begin 2005 vond een rechtszaak plaats op de correctionele rechtbank van Antwerpen, nadat bleek dat een timeshare-bedrijf uit Edegem onbestaande vakantiewoningen aanbood. De gedupeerden betaalden tussen de 250 en 600 euro voor een verblijf van één of twee weken in een luxeappartement in het Spaanse Salou of Calpé. De appartementen waren echter onbestaande, en het malafide bedrijf wist zo maar liefst 54.000 € op te strijken.

Eind 2005 vond opnieuw een rechtszaak plaats, tegen BVBA Destinations International met vestigingen in Aartselaar en Sint-Denijs Westrem. Dit bedrijf maakte hun klanten wijs dat ze één week gratis op vakantie naar Tenerife konden gaan, als ze per jaar 2000 € onderhoudsgeld zouden betalen voor het appartement. De prijzen bleven echter stijgen, en als puntje bij paaltje kwam (en 7500 € later) bleek dat ze niet op vakantie konden gaan in de overeengekomen periode van het jaar. In andere gevallen was er zelfs tot 10.000 € geïnvesteerd, om bij het boeken van de vakantie te merken dat het bedrijf failliet was gegaan.

In november 2007 werd in het Nederlandse Roermond dan weer een man aangehouden door de politie, omdat hij zich schuldig had gemaakt aan fraude met timesharing. Hij had contact gezocht met eigenaars van een timeshare-contract, en deed hen het voorstel om deze aan een andere klant door te verkopen voor hoge bedragen. Ze moesten hem enkel betalen voor zijn diensten, maar nadat deze betaling uitgevoerd was, bleek dat de zogenaamde koper helemaal niet bestond. Fraude met de doorverkoop van timeshare-contracten valt wel meer voor, waardoor timeshare-klanten vaak twee keer gedupeerd worden: één keer bij de aanvankelijke aankoop, en een tweede keer bij de doorverkoop.

In bepaalde gevallen worden timeshare-contracten verkocht onder het mom van een "financiële investering", in plaats van een "goedkopere vakantie". De bewering dat Timeshares zouden stijgen in waarde, zoals dit met normale immobiliën vaak het geval is, is helemaal niet juist. De waarde van een timeshare zal niet toenemen, en een effectieve doorverkoop is dan ook zo goed als onmogelijk. In sommige gevallen proberen oplichters een "cash back" formule te verkopen, waarbij je een bepaalde som betaalt die je op termijn en in stappen integraal terugbetaald zou krijgen. Als het moment van betalen komt, ziet de klant uiteraard geen enkele cent verschijnen.

Vele slachtoffers die een timeshare-contract hebben aangekocht, komen bij aankomst aan hun vakantieverblijf tot de vaststelling dat deze geenszins aan de verwachtingen voldoet. Wanneer de klant op dat moment het timeshare-bedrijf tracht te contacteren, is deze vaak moeilijk of helemaal niet bereikbaar, en worden er geen oplossingen aangeboden. In sommige gevallen is de vakantiewoning in zodanige erbarmelijke staat dat de klant niet anders kan doen dan op dat moment elders overnachting te zoeken (en zodoende dus dubbel te betalen voor een enkele vakantie).

CONCLUSIE

Om een lang verhaal kort te maken, kan je stellen dat timeshare-vakanties en gelijkaardige aanbiedingen best kunnen vermeden worden. Wanneer iets te mooi klinkt om waar te zijn, is het meestal ook zo, dus hou rekening met het volgende:

- Een legitiem en betrouwbaar bedrijf hoeft niet op straat met krasjaartjes te leuren met zijn aanbiedingen, en ook niet mensen ongevraagd opbellen.

- Als het gaat om een voordelige vakantie-aanbieding, hoeft men niet zoveel moeite te doen om het verkocht te krijgen. Echte voordelige aanbiedingen gaan vaak vanzelf de deur uit.

- Beslis bij een verkooppraatje van deze aard nooit op de moment zelf, d.w.z.: betaal niets, en onderteken niets.

- Ga via internet op zoek naar reviews van het bedrijf of de vakantieformulie, en beperk je niet tot slechts één review website.

En wat met die gratis reis die je gewonnen hebt? Dat is natuurlijk helemaal geen gratis reis als je toch "admnistratiekosten" moet betalen. In feite gaat het om een "promotionele reis" waarbij je opnieuw de verkooppraatjes moet ondergaan in de hoop dat je nog een duurder lidmaatschap zou aangaan. En dat enkel voor (bijna) gratis overnachting, zonder eten en drinken, zonder vlucht, zonder verzekeringen, en zonder vervoer van luchthaven naar vakantiewoning en terug.

In de meeste gevallen zal de klant moeten vaststellen dat een conventionele vakantieformulie in verhouding vaak nog steeds de meest voordelige is, en ook de meest betrouwbare. Maar neem ons zeker niet op ons woord en ga op onderzoek uit zoals wij dit deden. Meer informatie vind je ook op het Timeshare Consumer Bureau.

EXTRA ILLUSTRATIES

Zelf hebben we helaas geen voorbeeld van hoe zo'n "scratch card" eruit ziet en wat er precies op vermeld staat. Indien we in de toekomst een scratch card in handen krijgen, zullen we deze hier ter illustratie plaatsen. Andere voorbeelden van gelijkaardige scratch cards vindt u verder in dit artikel. Inmiddels kunnen we wel een scan plaatsen van de voucher van de zogenaamde "gratis reis" die we "gewonnen" hadden met zo'n scratch card. Let vooral goed op de voorwaarden.

- Nergens op de voucher staat een vermelding van het bedrijf RCI en/of Aegean Blue, enkel de vermelding "Sunseeker".

- Nergens staat het adres van een verantwoordelijke of een bedrijf (ook niet van Sunseeker), enkel een telefoonnummer waar je naar moet bellen voor je reservatie.

- Je moet een "klein" bedrag van 99 € nog voordat je kan beginnen met een vakantie te reserveren. Er wordt verder ook vaag vermeld dat je zal worden geïnformeerd naar "de manier waarop de administratie kosten kunnen worden afgehandeld". Volgens sommige reviews zou dit enkel en alleen mogelijk zijn door een cheque op te sturen met de post naar Engeland?

- Je moet binnen de 18 maanden je vakantie opnemen.

- Elke accommodatie is op basis van beschikbaarheid. Logisch, maar wedden dat jouw keuze niet beschikbaar zal zijn voor de door jou gekozen periode?

- Er staan taalfouten in: "in geval een geaffilieerd resort de accommodatie verzorgD". En de "aanvullende voorwaarden" (die niet gespecificeerd worden) zullen eerder wel dan niet van toepassing zijn...

- Vliegreizen, reisverzekering, transfers, maaltijden, e.a. zijn NIET inbegrepen.

- Indien je door onvoorziene omstandigheden een boeking moet annuleren, bieden ze "naar eigen keuze" andere mogelijkheden aan. Naar "hun" eigen keuze wel te verstaan.

- De rondgang van diensten en faciliteiten is ongetwijfeld het saaie verkooppraatje waar men zal proberen je te overtuigen om nóg meer geld te betalen.

Hieronder vindt u enkele voorbeelden van "Diamond Resorts" kraskaarten/scratch cards. Deze voorbeelden werden ons bezorgd door de Stichting Timeshare en Consument in Nederland (TECIN), die als doel heeft om bonafide en malafide timeshare-bedrijven en hun handelswijzen onder de aandacht te brengen, en gedupeerden te informeren en te steunen.

Bronnen:

- Waarschuwing ECC voor Aegean Blue Vacations: http://www.eccbelgie.be/club-greece-herrijst-onder-de-nieuwe-naam-aegean-blue-vacations-s61661.htm

- Melding waargebeurd verhaal op website ECC: http://www.eccbelgie.be/club-greece-neem-de-tijd-om-voor-en-nadelen-af-te-wegen-s46251.htm

- Bijkomende verhalen gemeld door ECC: https://web.archive.org/web/20140814160640/http://ec.europa.eu/consumers/ecc/consumer_stories/en/timeshare.htm

- Waarschuwing FOD Economie: https://web.archive.org/web/20141029172623/http://economie.fgov.be/nl/geschillen/klachten/welke_klachten_terecht_ADCB/timesharing/

- Rechtzaak Test-Aankoop tegen Spaanse overheid: http://www.hbvl.be/cnt/oid379381/archief-spanje-stelt-slachtoffers-timesharing-schadeloos

- Europese Commissie wil gaten in wetgeving dichten: http://www.hbvl.be/cnt/oid401950/archief-eu-commissie-pakt-malafide-praktijken-met-timesharing-aan en http://www.standaard.be/cnt/dst06062003_083

- Britse OFT onderzoekt Holiday Club fraude: http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/1957890.stm en http://www.guardian.co.uk/travel/2007/oct/12/travelnews.spain

- Welkomstboekje Jetair/Sunjets.be/VIP Selection uitgegeven in juli 2013, p. 28

- Meer info: http://www.independent.co.uk/property/house-and-home/property/timeshare-scammers-new-tricks-snare--the-unwary-8348099.html

- Rechtzaak timeshare oplichting 2005: http://www.gva.be/cnt/oid323082/archief-rechtbank-antwerpen-opent-proces-over-oplichting-met-timesharing

- 2de rechtzaak timeshare oplichting 2005: http://www.gva.be/cnt/oid372281/archief-150-families-hopen-op-schadevergoeding-in-zaak-timesharing

- Andere rechtzaken: http://www.gva.be/cnt/oid400687/archief-30-maanden-cel-voor-oplichting-met-timesharing

- Fraude doorverkoop Timeshare-contracten: http://www.hln.be/hln/nl/957/Binnenland/article/detail/74368/2007/11/21/Belgische-timeshare-eigenaars-opgelicht-door-Nederlander.dhtml

- Timeshare Consumer Bureau: http://www.timeshareconsumerbureau.com/18/post/2012/03/rci-timeshare-scam.html

- Voorbeelden van Timeshare reviews: http://www.consumeraffairs.com/travel/rci.html

- Meer informatie over bonafide en malafide praktijken van timeshare-bedrijven: http://tecin.nl/